Είναι από αυτές τις ερμηνεύτριες που έστω και ένα κομμάτι τους έχει αγγίξει κάποια ευαίσθητη χορδή σου. Όχι απαραίτητα γιατί καταλαβαίνεις αυτά που λέει (πλην της λέξης sοdade, που την ακούς συχνά) αλλά γιατί η αισθαντική της φωνή πάνω στις νότες των coladeiras και των mornas, πως να το κάνουμε, μιλάει στην ψυχή σου. Προκαλεί συναισθήματα και αφήνει το μυαλό σου να ταξιδέψει. Μιλάμε για τη μία Cesária Évora.
Γεννήθηκε σαν σήμερα πριν από 77 χρόνια στο νησί Sao Vicente στο Πράσινο Ακρωτήριο. Ο πατέρας της ήταν βιολιστής και η μητέρα της μαγείρισσα. Είχε ακόμα πέντε αδέρφια. Στα 7 της ο αγαπημένος πατέρας πεθαίνει και η μητέρα της προσπαθεί να επιβιώσει μεγαλώνοντας τα ορφανά παιδιά της. Δυστυχώς η Cesária θα καταλήξει σύντομα στο ορφανοτροφείο.
Όμως και αυτή η ιστορία, έρχεται να αποδείξει ότι το γιν- γιαν υπάρχει σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, σε όλες τις σπουδαίες ή μη προσωπικότητες, σε κάθε εύκολη ή δύσκολη περίπτωση. Στο ορφανοτροφείο, πρωτοέρχεται σε επαφή με τη μουσική. Μια σχέση που θα συνεχιστεί και στην εφηβεία της, όταν θα συναντήσει έναν ναυτικό με το όνομα Eduardo, ο οποίος θα τη μυήσει στα παραδοσιακά μουσικά στιλ της πατρίδας της.
Τα χρόνια περνούν και η Cesária τραγουδώντας σε τοπικά bar και ξενοδοχεία, γίνεται τόσο γνωστή στο είδος που εκπροσωπεί, που σύντομα θα ανακηρυχθεί "Βασίλισσα των Mornas". Tραγουδά ξυπόλητη για το sodade (έναν όρο με περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί). Το sodade εκφράζει τη νοσταλγία, τον πόθο, τη λύπη και τη μετάνοια. Και καταλληλότερη για να το ερμηνεύσει είναι αυτή που όλα τα παραπάνω τα έχει ζήσει. Και συνεχίζει να τα ζει.
Η "στρωμένη" της καριέρα δεν της επιτρέπει να καλύψει τα οικονομικά προβλήματα της οικογένειάς της και για δέκα χρόνια αποσύρεται από το τραγούδι. Αυτή η "σκοτεινή" δεκαετία, στιγματίζεται κι από την εξάρτησή της από το αλκοόλ.
Η επιστροφή της στη μουσική θα γίνει με την οικονομική στήριξη ενός εξόριστου μουσικού, ο οποίος τη βοηθά να κάνει την πρώτη της συναυλία σε πορτογαλικό έδαφος. Στη συνέχεια θα μεταβεί στο Παρίσι, όπου θα ηχογραφήσει το album της La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα), σε ηλικία 47 ετών.
Θα ακολουθήσουν άλλοι εννιά δίσκοι, πολλές συνεργασίες και ακόμα περισσότερες live εμφανίσεις. Από την Ελλάδα κάνει την τελευταία της στάση το 2011 στο Θέατρο του Λυκαβηττού. Στις 17 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς θα φύγει τελικά από τη ζωή έπειτα από χρόνια προβλήματα με την καρδιά της.
Δες εδώ ενδιαφέρουσες (και άγνωστες) πληροφορίες για τη ζωή του Louis Armstrong.