Τι είναι η διεκδίκηση όμως; Είναι η ικανότητα να παρουσιάζεις ξεκάθαρα τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου με τρόπο που να δείχνει σεβασμό στον εαυτό σου και στους άλλους. Δεν σημαίνει καταπάτηση των δικαιωμάτων των άλλων και βασίζεται στην προϋπόθεση ότι κάθε άτομο έχει δικαιώματα (και υποχρεώσεις) που δεν εξαρτώνται από την κοινωνική του θέση ή ιδιότητα.
Από την Dr. Νάνσυ Μαλέρου
Η διεκδικητικότητα είναι η χρυσή τομή μεταξύ της παθητικότητας και της επιθετικότητας. Στο ένα άκρο είναι η παθητικότητα, που αποδυναμώνει την ικανότητά μας να ακουστούμε, να γίνει σεβαστό αυτό που λέμε και βάλλει την αυτοπεποίθησή μας. Στο άλλο άκρο βρίσκεται η επιθετικότητα, δηλαδή η διεκδίκηση του αποτελέσματος που δεν στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό. Συνήθως οι επιθετικοί άνθρωποι βλέπουν τους άλλους μειονεκτικά ή από θέση ισχύος.
Στο μέσο αυτών των δύο είναι η διεκδικητικότητα, που βασίζεται στη σωστή επικοινωνία και τοποθετεί τις δυο αντίπαλες πλευρές στο ίδιο επίπεδο.
Αν αναρωτιέσαι τώρα που διαβάζεις το άρθρο μου σε ποια κατηγορία ανήκεις, μπορείς να κάνεις το παρακάτω τεστ.
Τεστ Διεκδικητικότητας
1. Κοιτάς τους ανθρώπους στα μάτια όταν τους μιλάς ή σου μιλούν;
Ναι: Όχι:
2. Ακούγεσαι καθαρά όταν μιλάς; Αν σου ζητήσουν να επαναλάβεις, το κάνεις με δυνατή, καθαρή φωνή;
Ναι: Όχι:
3. Μιλάς με αυτοπεποίθηση;
Ναι: Όχι:
4. Σε ποια θέση είναι το σώμα σου όταν είσαι καθισμένος/η; Βουλιάζεις στον καναπέ ή μισοξαπλώνεις στο κάθισμα;
Ναι: Όχι:
5. Κάνεις ερωτήσεις με άνεση όταν χρειάζεσαι διευκρινίσεις;
Ναι: Όχι:
6. Νιώθεις άνετα στον κόσμο;
Ναι: Όχι:
7. Μπορείς να πεις «όχι» όταν δεν θέλεις να κάνεις κάτι;
Ναι: Όχι:
8. Μπορείς να εκφράσεις την ενόχληση ή τον θυμό σου στις αντίστοιχες καταστάσεις;
Ναι: Όχι:
9. Εκφράζεις τη γνώμη σου πάνω σε κάποιο θέμα αν διαφωνείς με τον άνθρωπο που μιλάει;
Ναι: Όχι:
10. Υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου όταν σου χρεώσουν λάθη που δεν έχεις κάνει εσύ;
Ναι: Όχι:
11. Για να μετρήσεις το σκορ σου απλώς μέτρα τα «ναι» και τα «όχι».
Ναι: Όχι:
Αποτελέσματα
Αν έχεις 2-3 «όχι»: Έχεις αυτοπεποίθηση και βασίζεσαι στον εαυτό σου. Το να διεκδικήσεις δεν σου είναι πρόβλημα. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζεις μπορεί να οφείλονται στην αντιμετώπισή σου. Ίσως δίνεις την εντύπωση επιθετικού ή πιεστικού και αυτό είναι κάτι που πρέπει να δουλέψεις.
Αν έχετε 4-6 «όχι»: Μάλλον βλέπεις τον εαυτό σου λίγο αρνητικά. Συνεπώς δυσκολεύεσαι να διεκδικήσεις. Αν και μερικές φορές το κάνεις, είναι μια μάχη. Συχνά αμφιβάλλεις για τις αποφάσεις σου και επεξεργάζεσαι κάθε πιθανό σενάριο.
Αν έχετε 7 και πάνω «όχι»: Αντιμετωπίζεις δυσκολία σε αυτό τον τομέα. Αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου, νιώθεις ανάξιος σεβασμού και ίσως πιστεύεις ότι αξίζεις λιγότερο από τους άλλους. Όσο κι αν θες να σταθείς στο ύψος σου, δεν τα καταφέρνεις.
Τώρα που ξέρεις πόσο καλός/ή είσαι στο να διεκδικείς, θα ήθελα να σου θυμίσω ότι, όπως σε κάθε περίσταση, έτσι και όταν διεκδικείς έχεις δικαιώματα και υποχρεώσεις, που καλό είναι να γνωρίζεις. Θυμήσου λοιπόν ότι...
ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑ
- Να λες «όχι» χωρίς ενοχές
- Να λες «δεν ξέρω», «δεν καταλαβαίνω», «δεν με ενδιαφέρει» χωρίς ενοχές.
- Να αλλάζεις γνώμη και στάση (ναι, δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των γυναικών!)
- Να κάνεις λάθη για τα οποία θα αναλαμβάνεις την ευθύνη
- Να έχεις δική σου γνώμη και άποψη, όπως και συναισθήματα, και να τα εκφράζεις όποτε χρειάζεται
- Να επιλέγεις ποιον και πότε θα βοηθήσεις
- Να έχεις ιδιωτικές στιγμές
- Να ρωτάς και να ζητάς από τους άλλους, κατανοώντας όμως και το δικό τους δικαίωμα να σου πουν «όχι»
- Να διεκδικείς τα δικαιώματά σου χωρίς ενοχές
Παράλληλα με τα παραπάνω δικαιώματα...
ΕΧΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ
- Να αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου
- Να μην είσαι χειριστικός/ή και μειωτικός/ή
- Να σέβεσαι τα δικαιώματα των άλλων
- Να ακούσεις τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς
- Να αξιολογείς πριν απορρίψεις
- Να μιλάς για τον εαυτό σου και όχι για τους άλλους
- Να αναγνωρίζεις ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί κι έχουμε διαφορετικές αξίες, οπτική και ανάγκες
Το μεγάλο ερώτημα πάντα παραμένει: Γιατί δεν διεκδικούμε τόσο συχνά όσο θα θέλαμε; Η απάντηση είναι απλή. Γιατί βιώνουμε τους δύο βασικότερους φόβους: τον φόβο τού να μην είσαι αρεστός, ή αλλιώς φόβο της απόρριψης, και τον φόβο αποτυχίας/απώλειας.
Κι όμως, έχει μεγάλη αξία να εξασκηθείς και να επιμείνεις, γιατί η διεκδίκηση μπορεί να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα... τις περισσότερες φορές. Ακόμα κι αν δεν σε οδηγήσει στο αποτέλεσμα, σε βοηθάει να αναπτύξεις τις επικοινωνιακές σου ικανότητες, αυξάνει την αυτοεκτίμησή σου, καλλιεργεί την αυτοπεποίθησή σου, σε βοηθά να κερδίσεις τον σεβασμό των άλλων και βελτιώνει τις ικανότητές σου να παίρνεις αποφάσεις.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό DownTown