Σαν σήμερα το 1616 πέθαναν δύο από τους σημαντικότερους συγγραφείς όλων των εποχών, ο ισπανός Μιγκέλ Ντε Θερβάντες και ο άγγλος Ουίλιαμ Σέξπιρ. Με αφορμή αυτό το γεγονός, η Unesco καθιέρωσε τη συγκεκριμένη ημερομηνία για να γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου. Επιλέξαμε κάποια “διαμάντια” της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που πρέπει να διαβάσεις έστω μάι φορά στη ζωή σου.
Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια |Χάρπερ Λι
Γιατί να το διαβάσεις: Γιατί είναι ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας. Έχει κερδίσει βραβείο Πούλιτζερ Καλύτερου Μυθοπλαστικού Βιβλίου και μέχρι και σήμερα, πουλάει εκατομμύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο ενώ έχει γίνει και αντικείμενο μελέτης σε νομικές σχολές της Αμερικής. Άσε που πρέπει να προλάβεις, γιατί σε λίγους μήνες θα κυκλοφορήσει το sequel Go Set a Watchman.
Yπόθεση: Η ιστορία διαδραματίζεται στο φαινομενικά γαλήνιο και ειρηνικό Μέικομπ της Αλαμπάμα, το οποίο στην πραγματικότητα είναι βουτηγμένο στην προκατάληψη, τη βία και την υποκρισία. Αλλά τη ναρκωμένη συνείδηση της πόλης θα συνταράξει το σθένος ενός ανθρώπου που αγωνίζεται για δικαιοσύνη. Ο δικηγόρος Άτικους Φιντς αποφασίζει να υπερασπιστεί στο δικαστήριο το πραγματικό «κοτσύφι» αυτής της υπέροχης ιστορίας, έναν νεαρό μαύρο, ο οποίος κατηγορείται για τον βιασμό μίας λευκής γυναίκας.
Η εξιστόρηση γίνεται από την πλευρά της εξάχρονης Scout και του αδερφού της Jem. Το μυθιστόρημα βασίζεται σε αληθινά γεγονότα.
Ο Ξένος | Αλμπέρ Καμύ
Γιατί να το διαβάσεις: Γιατί είναι μια ιστορία- ύμνος στον μηδενισμό. Πάρε το και θα καταλάβεις τι σημαίνει να σε προκαλεί τόσο έντονα ο ήρωας ενός βιβλίου.
Υπόθεση: «... Αυτό που θα διαβάσει ο αναγνώστης στον Ξένο είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που, δίχως τίποτα το ηρωικό στη συμπεριφορά του, δέχεται να πεθάνει για την αλήθεια. Ένιωσα εξάλλου την ανάγκη να πω, κι ας μοιάζει παράδοξο, πως προσπάθησα ν' αποδώσω με τον ήρωά μου το μόνο Χριστό που μας αξίζει. Είναι φανερό λοιπόν, μετά τις εξηγήσεις μου, ότι το είπα χωρίς πρόθεση βλασφημίας, απλώς και μόνο με την κάπως ειρωνική τρυφερότητα που δικαιούται να νιώθει ένας καλλιτέχνης για τα πρόσωπα που δημιουργεί». Τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα για το βιβλίο του, που κυκλοφόρησε το 1942.
Η Δίκη | Φραντς Κάφκα
Γιατί να το διαβάσεις: Γιατί η ιστορία επαναλαμβάνεται: όταν ο άνθρωπος είναι αδύναμος μπροστά στην εξουσία και κάθε δικαίωμά του καταπατάται. Γιατί είναι must ότι κι αν πούμε.
Υπόθεση: “Κεντρικό πρόσωπο του μυθιστορήματος είναι ο τραπεζοϋπάλληλος Γιόζεφ Κ., ένας συνηθισμένος άνθρωπος ανίκανος για οποιαδήποτε έξαρση, στη ζωή του οποίου δεν συμβαίνει τίποτα το εξαιρετικό.
Ξαφνικά η ισορροπία της ζωής του ανατρέπεται όταν δύο άγνωστοι χτυπούν την πόρτα του και του ανακοινώνουν ότι ήρθαν να τον οδηγήσουν στον ανακριτή. Σίγουρα πρόκειται για παρεξήγηση, είναι αδύνατον να έχει κάνει κάτι κακό ο Γιόζεφ Κ. Μετά την ανάκριση αφήνεται προσωρινά ελεύθερος, ωστόσο έχει χάσει πια την ηρεμία του. Δεν τον έχουν κατηγορήσει φανερά για τίποτα, όμως έχει την αίσθηση ότι τον θεωρούν ένοχο.
Όταν μετά από λίγες μέρες τον καλούν και πάλι για ανάκριση, ο Γιόζεφ Κ. βρίσκεται σε μια τεράστια μουντή αίθουσα δικαστηρίου, αντιμέτωπος με μία ομάδα από γέρους δικαστές που τον τυρρανούν με τις ερωτήσεις τους. Απόλυτα βέβαιος για την αθωότητά του προσπαθεί με όσες δυνάμεις διαθέτει να υπερασπιστεί τον εαυτό του, και φεύγει από το δικαστήριο με την εντύπωση ότι τους έχει πείσει. Λάθος”.
Περιμένοντας τον Γκοντό | Σάμουελ Μπέκετ
Γιατί να το διαβάσεις: Γιατί το έχεις δει πολλάκις στο θέατρο και ήρθε η ώρα να το “παίξεις” με δικού σου πρωταγωνιστές.
Υπόθεση: “Δυο άνδρες, ο Βλαντιμίρ κι ο Εστραγκόν, συναντιούνται κοντά σε ένα δένδρο. Συζητάνε για διάφορα θέματα και ανακαλύπτουν ότι περιμένουν έναν άνδρα, που ονομάζεται Γκοντό. Όσο περιμένουν, εμφανίζονται άλλοι δυο, ο Πότζο και ο Λάκι: ο πρώτος πηγαίνει στην αγορά για να πουλήσει το δεύτερο, που είναι δούλος του. Ο Πότζο συζητάει με το Βλαντιμίρ και τον Εστραγκόν όσο ο Λάκι τους διασκεδάζει και στη συνέχεια φεύγουν. Στη συνέχεια, εμφανίζεται ένα αγόρι που λέει στο Βλαντιμίρ ότι είναι αγγελιαφόρος του Γκοντό: ο Γκοντό δε θα 'ρθει σήμερα, αλλά σίγουρα θα έρθει αύριο. Αφού φύγει το αγόρι, οι δυο άνδρες αποφασίζουν να φύγουν, αλλά δεν μετακινούνται καθώς πέφτει η αυλαία.
Το επόμενο βράδυ, ο Βλαντιμίρ κι ο Εστραγκόν συναντιούνται ξανά κοντά στο δέντρο περιμένοντας τον Γκοντό. Εμφανίζονται ξανά ο Λάκι και ο Πότζο, μόνο που αυτή τη φορά ο πρώτος είναι μουγγός κι ο δεύτερος τυφλός. Ο Πότζο δε θυμάται τη συζήτηση με τους δυο άνδρες το προηγούμενο βράδυ, φεύγει μαζί με το Λάκι και οι δυο άνδρες συνεχίζουν να περιμένουν. Το αγόρι ξανάρχεται για να πει ότι ο Γκοντό δε θα 'ρθει, αλλά επιμένει ότι δε μίλησε χτες με το Βλαντιμίρ. Οι δυο άνδρες αποφασίζουν να αυτοκτονήσουν, κρεμώμενοι από το δέντρο, αλλά αποτυγχάνουν, γιατί σαν "σχοινί" έχουν μόνο τη ζώνη του ενός. Αποφασίζουν να φύγουν, αλλά η αυλαία πέφτει και κανείς από τους δυο δεν έχει φύγει από τη θέση του”.
Το ημερολόγιο της Άννας Φράνκ |Άννα Φρανκ
Γιατί να το διαβάσεις: Γιατί είναι από τις πιο συγκλονιστικές αληθινές ιστορίες που έχουν γραφτεί ποτέ.
Υπόθεση: “Το πραγματικό ημερολόγιο που κρατούσε η Άννα Φρανκ, Γερμανοεβραία, στο Άμστερνταμ, για όσο καιρό κρυβόταν με την οικογένειά της από τους Γερμανούς, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο καταφύγιο της οικογένειας στο Πρίσενγκρατς”.
Ο θάνατος του Ιβάν Ίλιτς | Λέων Τολστόι
Γιατί να το διαβάσεις: Για τις φιλοσοφικές του αναζητήσεις.
Υπόθεση: “Ο Ιβάν Ίλιτς Γκολόβιν, ανώτερος δικαστικός λειτουργός, ζει μια άνετη, ευχάριστη και ευπρεπή ζωή -μέχρι που πέφτει από μια σκάλα και χτυπά το πλευρό του. Αρχίζει να έχει ενοχλήσεις που δεν λένε να υποχωρήσουν και εξελίσσονται σε πόνο. Οι γιατροί δεν μπορούν να τον βοηθήσουν και έτσι αρχίζει μια αναπόφευκτη πορεία, καθώς η υγεία του επιδεινώνεται και οδηγείται σε έναν αργό και επώδυνο θάνατο. Μέσα σε αυτό το διάστημα, το επικείμενο τέλος τον αναγκάζει να επανεξετάσει τη ζωή του και να δει το τεράστιο κενό της”.
Νάντια |Αντρέ Μπρετόν
Γιατί να διαβάσεις: Γιατί ο Αντρέ Μπρετόν είναι μί από τις σπουδαιότερες καλλιτεχνικές προσωπικότητες του περασμένου αιώνα και γιατί το συγκεκριμένο βιβλίο, γράφτηκε (σχεδόν) παρά τη θέλησή του.
Υπόθεση: “Η αληθινή ζωή περιγράφεται ως η μήτρα, το καλούπι μιας άλλης ζωής που έχει σχέση με μια πνευματική πραγματικότητα που ξεπερνάει τα όρια του αισθητού, παρόλο που συνυπάρχει μέσα του, άρρηκτα συνδεδεμένό με τα φαινόμενα του καθημερινού κόσμου. Η συνύπαρξη αυτών των δυο διαστάσεων σε μια και μόνη, ενσαρκώνεται τελικά στην ηρωίδα του βιβλίου, τη Νάντια, ή Νάτζα όπως προφέρεται συνήθως.
Μόνο ο Μπρετόν την πρόφερε Νάντια, απ' όσους άκουσα να μιλάνε γι' αυτό το βιβλίο. Όμως η Νάντια, παρόλο που μπορεί να εκληφθεί ως σύμβολο, δεν λειτουργεί μ' αυτόν τον τρόπο. Μένει μια περίπτωση, ένα αληθινό πλάσμα από σάρκα και οστά, που μάλιστα διόλου δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις ενός συμβόλου, αφού αυτή η ίδια υπόκειται στις δυνάμεις της καθημερινής ποίησης, όπως ήταν, με μια ακρίβεια ντοκουμενταρίστα”.
Μεγάλες προσδοκίες | Τσαρλς Ντίκενς
Γιατί να το διαβάσεις: Γιατί τι να πει η ταινία μπροστά σε αυτό το αριστούργημα; Τίποτα!
Υπόθεση: “Χαίρεσαι που χωριζόμαστε πάλι, Εστέλα; Για μένα ο χωρισμός είναι επώδυνο πράγμα. Για μένα η ανάμνηση του τελευταίου μας χωρισμού ήταν πάντα πένθιμη και οδυνηρή.
"Όμως μου είχες πει", απάντησε η Εστέλα πολύ σοβαρά, ""ο Θεός να σ΄ευλογήσει, ο Θεός να σε συγχωρήσει!" Κι αφού μπόρεσες να μου το πεις τότε, δε θα διστάσεις να μου το ξαναπείς τώρα, τώρα που η δυστυχία υπήρξε ισχυρότερη από κάθε άλλη διδασκαλία και μ΄ έκανε να καταλάβω τι ήταν η καρδιά σου. Βασανίστηκα και υπέφερα, όμως -ελπίζω- ότι έγινα καλύτερος άνθρωπος. Δείξε την ίδια κατανόηση και καλοσύνη απέναντί μου όπως παλιά και πες μου πως είμαστε φίλοι".
"Είμαστε φίλοι", της είπα, σηκώθηκα κι έσκυψα από πάνω της καθώς σηκωνόταν από τον πάγκο.
"Και θα συνεχίσουμε να είμαστε φίλοι από μακριά", είπε η Εστέλα. Πήρα το χέρι της στο δικό μου κι απομακρυνθήκαμε από τα ερείπια. Κι όπως την πρώτη φορά που είχα φύγει από το σιδεράδικο πριν από πολλά χρόνια η πρωινή ομίχλη είχε διαλυθεί μπροστά στα μάτια μου, έτσι διαλυόταν τώρα και η βραδινή ομίχλη και σ΄ όλη την πλατιά έκταση, γεμάτη ήσυχο φως, που μου αποκαλυπτόταν, δεν έβλεπα τον ίσκιο ενός νέου χωρισμού από την Εστέλα”.
Δες εδώ την αντίστοιχη λίστα με τα βιβλία που πρέπει να διαβάσεις έστω μία φορά στη ζωή σου.