Η παιδική φιλία είναι ίσως η πιο τρυφερή και αγνή σχέση που αναπτύσσει ο άνθρωπος στην ζωή του. Είναι ένα πολύτιμο δώρο, που βοηθά το παιδί να αναπτυχθεί ψυχολογικά και συναισθηματικά. Χωρίς φίλους η ζωή μας θα ήταν άδεια. Χωρίς παιδικούς φίλους, η ζωή μας θα ήταν διαφορετική.
Έχεις ποτέ αναρωτηθεί πώς θα ήταν ο χαρακτήρας σου και η ζωή σου αν δεν είχες αναμνήσεις και βιώματα από τον αγαπημένο σου παιδικό φίλο; Σίγουρα κάποια στοιχεία της προσωπικότητάς σου θα ήταν τελείως διαφορετικά. Στοιχεία της προσωπικότητάς σου έχουν διαμορφωθεί έτσι γιατί όταν ήσουν μικρός μοιράστηκες τόσες εμπειρίες, τόσα παιχνίδια, τόσους τσακωμούς, τόσα γέλια με τον αγαπημένο σου παιδικό φίλο!
Οι παιδικές φιλίες συνήθως ξεκινούν από την ηλικία των 3 ετών, είναι τόσο αληθινές και αγνές που πολλές φορές μπορούν να διατηρηθούν για μία ολόκληρη ζωή. Νωρίτερα από την ηλικία των 3 ετών η έννοια της φιλίας δεν υπάρχει, γιατί τα παιδιά βρίσκονται στο εγωκεντρικό στάδιο και τους είναι αδύνατο να μπορέσουν να αντιληφθούν τις ανάγκες ενός άλλου ανθρώπου και ιδιαίτερα ενός παιδιού.
Με την έξοδο του παιδιού από το εγωκεντρικό στάδιο, κατά την προνηπιακή ηλικία, τότε μπορεί να αντιληφθεί ότι δεν είναι δυνατόν πάντα όλοι να έχουν τις ίδιες επιθυμίες και ότι κάθε ένας μπορεί να έχει διαφορετικά συναισθήματα. Είναι η στιγμή που το παιδί μπορεί να ανταποκριθεί στο διαφορετικό, να το κατανοήσει και να δώσει χώρο για αυτό. Ωστόσο, η φιλία των παιδιών πριν την είσοδό τους στο σχολείο, είναι συμπτωματική και μεταβαλλόμενη, γι’ αυτό μπορούμε να μιλάμε για σταθερή φιλία & για «κολλητούς» μόνο με την είσοδο του παιδιού στην κοινωνική δομή του σχολείου, όπου υπάρχει και η διάθεση απ’ την πλευρά του παιδιού να συμμορφωθεί με τους κανόνες της ομάδας.
Όπως και να έχει, είτε αυτό ονομάζεται απλή συμπάθεια, ταύτιση ενδιαφερόντων, αγάπη, ή φιλία, σημαντικό ρόλο στην απόκτηση αυτής της κοινωνικής δεξιότητας έχουν οι γονείς! Όπως πολλά πράγματα έτσι και η αξία της φιλίας είναι κάτι που ξεκινά από την κούνια. Τα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα σε ένα κλίμα στοργής, κατανόησης, ισότητας, αλληλοβοήθειας και εμπιστοσύνης, που έχουν μάθει να εκφράζουν τα συναισθήματά τους θετικά ή αρνητικά, έχουν ήδη κατακτήσει την ικανότητα να δημιουργούν φιλίες.
Ωστόσο υπάρχουν και κάποιοι πρακτικοί τρόποι που μπορείς να ενισχύσεις την κοινωνικότητα του παιδιού σου και να το βοηθήσεις να αποκτήσει φίλους για μια ζωή!
Δώσε ευκαιρίες να συναντηθεί με άλλα παιδιά. Είτε αυτό ονομάζεται παιδικός σταθμός, είτε παιδική χαρά, είτε δραστηριότητες, το παιδί χρειάζεται εκτός του να εκτονώσει την ενέργειά του, να αναπτύξει και την κοινωνικότητά του.
Προώθησε την συναναστροφή με άλλα παιδιά στο οικείο περιβάλλον του, δηλαδή στο σπίτι. Επειδή το σπίτι είναι ο χώρος που νιώθει την μεγαλύτερη ασφάλεια, είναι σημαντικό σε αυτό το χώρο να βιώσει το παιχνίδι με ένα παιδί της ηλικίας του, να μοιραστεί μαζί του τα αγαπημένα του παιχνίδια. Μην ξεχάσεις να το ενθαρρύνεις να βοηθήσει τον «καλεσμένο» του να νιώσει άνετα προσφέροντας του κάτι να πιει ή να φάει.
Γίνε εσύ ο μεγάλος του φίλος. Προσπάθησε να ακούσεις τις ανάγκες του και τους προβληματισμούς αναφορικά με τη σχέση του με τον φίλο του, για ένα καβγά που είχε μαζί του ή κάτι που τον πείραξε στην συμπεριφορά του. Όταν το παιδί συζητά με ένα τρίτο πρόσωπο τον προβληματισμό του εκτός του ότι τον εκφράζει, μπαίνει και στη διαδικασία να αναπτύσσει τις κοινωνικές του δεξιότητες.
Μην είσαι επικριτικός με το πόσους φίλους έχει. Το σημαντικό είναι να έχει φίλους, αν ο αριθμός θα είναι μεγάλος ή μικρός εξαρτάται καθαρά από τον χαρακτήρα του παιδιού και το πόσο «κοινωνικό» είναι ή όχι.
Μην είσαι επικριτικός με τους φίλους του. Εφόσον το παιδί σου έχει επιλέξει για φίλο κάποιον που εσένα δεν σου αρέσει, θα πρέπει να το σεβαστείς και να σταματήσεις να το επηρεάζεις αρνητικά. Αυτό βέβαια ισχύει σε περιπτώσεις που απλά εσύ δεν το συμπαθείς. Σε περιπτώσεις που «βλέπεις» κάτι κακό στον φίλο του παιδιού σου καλό θα είναι να το συζητήσεις μαζί του.
Μάθε στο παιδί σου ότι φιλία σημαίνει ισότητα. Είναι σημαντικό να ξέρει ότι οι φίλοι συνεργάζονται, αλληλοβοηθιούνται και αποδέχονται ο ένας τον άλλο όπως είναι. Οτιδήποτε παρεκκλίνει από αυτό θα πρέπει να γνωρίζει ότι είναι προβληματικό.
Δίδαξέ του ότι η φιλία είναι μία κοινωνική σχέση. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι ποτέ τέλεια. Οι φίλοι μαλώνουν, αλλά επειδή αγαπιούνται, θα συμφιλιωθούν και θα συγχωρέσει ο ένας τον άλλο.
Γίνε εσύ το σωστό παράδειγμα. Εάν εσύ έχεις φίλους και τους αγαπάς αληθινά, το παιδί θα κάνει το ίδιο.
Κείμενο: Μπέτυ Σύγγελου
Με την συνεργασία της Μαίρης Τουντοπούλου (Παιδοψυχολόγος - Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού, MSc)