Κάπου θα έχεις πετύχει μια συνέντευξή του στην τηλεόραση ή σε κάποιο περιοδικό, γιατί ο Μάκης είναι «φίρμα». Όχι γιατί είναι μορφονιός, αλλά γιατί είναι ένας σπουδαίος αθλητής και ένας πολύ ωραίος άνθρωπος. Τελευταία φορά περπάτησε στα 17 του. Σήμερα είναι 39 και λέει χαμογελώντας (και γνωρίζοντας πως λίγοι τον πιστεύουν) ότι η στιγμή που έπεσε με το μηχανάκι και δεν ξαναπερπάτησε είναι τελικά ό,τι καλύτερο του έχει συμβεί. Το δικαιολογεί με τόσα επιχειρήματα μάλιστα που το βλέμμα απορίας σου γίνεται χαμόγελο αισιοδοξίας. Σαν το δικό του.
Ο Μάκης Καλαράς έχει στην κατοχή του ασημένιο μετάλλιο στη δισκοβολία από τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα, έχει βγει δύο φορές πρώτος στον κόσμο, δύο στην Ευρώπη και έχει πετύχει πανευρωπαϊκό ρεκόρ. Και επειδή στη δισκοβολία τα πήρε όλα και τα σήκωσε, το «γύρισε» στο sit ski, οπότε το 2014 στη χειμερινή Παραολυμπιάδα της Ρωσίας ήταν ο μοναδικός Έλληνας αθλητής που συμμετείχε και ήταν και σημαιοφόρος της χώρας μας.
Ο Μάκης ζει μόνος του, οδηγεί, βγαίνει τα βράδια έξω και ζει όπως οι περισσότεροι από εμάς. Όχι μόνο γιατί έχει κάνει όλα τα παραπάνω, αλλά κυρίως γιατί είναι ένας πραγματικά αστείος και φύσει αισιόδοξος άνθρωπος. Που, λόγω αυτών που συμβαίνουν γύρω του, καμιά φορά απορεί: «Μήπως τελικά είμαι παρανοϊκός;». Την απάντηση τη δίνει ο ίδιος:
«Θα προσπαθήσω κι εγώ μία φορά να μιλήσω σοβαρά. Όσοι με ξέρουν, θα πουν “δεν παίζει”, αλλά να που κι αυτό με τα χρόνια έχει αλλάξει. Τώρα τελευταία μάλιστα έχω αρχίσει να τους πείθω πως στα λόγια και στην καθημερινότητά μου μπορεί να είμαι χύμα, αλλά στις πράξεις μου αρκετά σοβαρός. Νομίζω πως αυτή η εξέλιξη έχει ξεκινήσει τα τελευταία 22 χρόνια. Δεν ξέρω αν φταίει ότι από τότε κινούμαι με αναπηρικό αμαξίδιο ή αν θα εξελισσόμουν έτσι κι αλλιώς, πάντως κάτι τέτοιο όταν συμβαίνει μπορεί να είναι και για καλό. Μπορεί να ακούγεται αστείο αυτό που λέω, αλλά ξέρω πάρα πολλούς στη “φάση” μου που έχουν εξελιχθεί και όχι καθηλωθεί, όπως νομίζει ο κύριος Λαζόπουλος. Αλλά ας μην κρυβόμαστε, δεν είναι ο μόνος που πιστεύει κάτι τέτοιο.
Μπορώ να γράφω πολλές ιστορίες για τη συμπεριφορά των συμπολιτών μας απέναντι στα άτομα με αναπηρία. Κάποιες απ' τις ιστορίες έχουν πολύ γέλιο − ή τουλάχιστον έτσι θέλουμε να τα βλέπουμε εμείς, γιατί αλλιώς θα επιστρέφαμε σπίτι μας νευριασμένοι ή ακόμη χειρότερα απελπισμένοι.
Τις προάλλες που λέτε, μιας και έλιωσα τους πάτους των παπουτσιών μου από την πολλή χρήση, βγήκα στην αγορά να πάρω ένα καινούργιο ζευγάρι. Μπαίνοντας στο κατάστημα, διάλεξα τα παπούτσια που ήθελα και, όταν απευθύνθηκα στην πωλήτρια, αυτή απάντησε στον φίλο μου. “Ωραίο παιδί ο Γιάννης, δεν λέω, αλλά τώρα εξυπηρετείς εμένα” σκέφτηκα. Μου έφερε τα παπούτσια που της ζήτησα και μόλις τα φόρεσα ρωτάει τον Γιάννη: “Του είναι καλά; Τον στενεύουν; Του αρέσουν;”. Hello, είμαι κι εγώ εδώ, γιατί δεν με βλέπεις, πωλήτρια, κι απευθύνεσαι στον φίλο μου; Λογικά, είμαι υπερήρωας σαν τη Sue Storm, την αόρατη γυναίκα από τους Fantastic 4, και δεν φαίνομαι, δεν μπορώ να σκεφτώ άλλο λόγο που δεν απευθύνεσαι σε μένα. Δεν μπορώ να σκεφτώ άλλο λόγο, γιατί σκέφτομαι πάντα μια ιδέα για να μη σε παρεξηγώ. Ίσως να 'χουμε εξελιχτεί εμείς οι “καθηλωμένοι” και βρίσκουμε πάντα μια καλή δικαιολογία για τη συμπεριφορά σας.
Τέλος πάντων, η πωλήτρια και κατ' επέκταση ο Λαζόπουλος που μας απασχόλησε τις τελευταίες μέρες, είναι ένα πολύ μικρό δείγμα της κοινωνίας, αρκετό όμως για να καταλάβουμε ότι υπάρχει πλήρης άγνοια σε σχέση με την κινητική αναπηρία. Δεν ένιωσα ποτέ το μυαλό μου να κολλάει σε καμιά ιδέα. Δεν ένιωσα ποτέ εμμονικός, δεν απελπίστηκα ποτέ. Δεν καθηλώθηκα ποτέ σε μια αντίληψη. Αντίθετα. Το μυαλό μου χρειάστηκε να γίνει πιο κοφτερό, έμαθα να σκέφτομαι αλλιώς. Να ελίσσομαι. Θες εγωιστικά; Δεν ξέρω. Έπρεπε όμως να επιβιώσω.
Η εκπαίδευση στην Ελλάδα δεν έχει αφιερώσει τον παραμικρό χρόνο για να διδάξει στα παιδιά τι σημαίνουν οι αναπηρίες κι έτσι οι άνθρωποι δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν το διαφορετικό. Γι’ αυτό κι ο περισσότερος κόσμος θεωρεί ότι τα άτομα με κινητική αναπηρία στερούνται πνευματικών δυνατοτήτων. Επισκέπτομαι σχολεία για να κάνω ξεκάθαρο πως η κινητική αναπηρία δεν έχει καμιά σχέση με την πνευματική διαύγεια και την αντίληψη του ατόμου.
Δείχνω στα παιδιά πόσες δυνατότητες έχει ένα άτομο με κινητική αναπηρία και εκπλήσσονται όταν τους μαθαίνω τις πατέντες που εφαρμόζουμε για να συμβαδίζουμε με την καθημερινότητα των μη κινητικά αναπήρων. Αυτά τα παιδιά πλέον δεν με θεωρούν καθηλωμένο. Έχω δοκιμάσει πολλά αθλήματα και δραστηριότητες, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν ήταν καν προσβάσιμα. Έχω βρει όμως τον τρόπο για να τα κάνω προσβάσιμα και κυρίως για να κάνω τη ζωή μου προσβάσιμη γιατί, αν είσαι “καθηλωμένος” στο καροτσάκι, όπως νομίζουν μερικοί, γίνεσαι ευέλικτος και βρίσκεις πάντα έναν τρόπο για να ξεπεράσεις τα εμπόδια.
Σε καμιά περίπτωση δεν πιστεύω ότι όλα τα παραπάνω αφορούν μια παράνοια στη ζωή μου. Η μόνη “παράνοια” που βλέπω σε όλο αυτό, η μόνη παραφροσύνη, είναι η συμπεριφορά όσων αντιμετωπίζουν τους κινητικά ανάπηρους ως παράφρονες. Αυτοί είναι οι πραγματικά καθηλωμένοι σε μια ιδέα».
Διάβασε περισσότερα στο DownTown που κυκλοφορεί.
Διάβασε εδώ τις ιστορίες των ανθρώπων που βοηθούν στο Αιγαίο. Οι "γενναίοι" της Μυτιλήνης.
(Φωτογραφίες Γιώργος Μαλλεκάκης, Mike Tsolis)